Udruženje „Ženske studije i istraživanja” Novi Sad (ŽSI) (http://www.zenskestudije.org.rs) (od 1997. godine do danas) predstavlja interdisciplinarni visokoškolski obrazovni program, alternativni akademskom programu u Srbiji, koji objedinjuje nastavu, istraživanje, izdavaštvo i dokumentaciju o ženama u jedinstveni program za žene (i muškarce), sa ciljem poboljšanja položaja žena iz različitih nacionalnih zajednica (pre svega u Vojvodini), sa posebnim akcentom na grupe sa manje društvene moći. ŽSI koordinira i rukovodi profesorka emrita Svenka Savić.

U ŽSI danas postoje četiri osnovna programa: Naučnoistraživački, Obrazovni, Izdavački i Dokumentacioni program. Ono što ovaj program razlikuje od ostalih ženskih studija u zemlji jeste intenzivan istraživački rad na dugoročnim projektima, po kojima je Udruženje prepoznato kao specifično u širem doprinosu društvu: Životne priče žena iz nacionalnih zajednica u Vojvodini, Rod i jezik, Feministička teologija i Romologija. Projekat Znamenite žene Novog Sada postao je inspiracija mnogim udruženjima i aktivistima, koji su organizovali posebne aktivnosti u raznim gradovima Pokrajine (jedan od gradova je i grad Subotica).

Istraživački rezultati su sakupljani i predstavljani javnosti u obliku knjiga – ukupno 52 knjige za vremenski period od 25 godina studioznog rada (1997−2023) (sve dostupne na sajtu ŽSI).

ŽSI osniva februara 2020. Podružnicu u Subotici, kao oblik saradnje na alternativnom visokoškolskom obrazovnom i istraživačkom programu o ženama i za žene. Podružnicom rukovodi dr Margareta Bašaragin i ostvaruje različit inventar aktivnosti. Do danas je realizovala tri istraživačka projekta − javnosti predstavljena štampanim publikacijama čije su teme vezane za lokalnu problematiku grada Subotice. Teorijski okviri istraživanja i projekata vezani su za svetske tokove ženskih i rodnih studija, na kojima je M. Bašaragin uspešno doktorirala 2017. godine:

• „Znamenite Jevrejke Subotice” (2020)

Finansijska podrška: Grad Subotica, Republika Srbija.

• „Znamenite Jevrejke Subotice – životna priča Sonje Licht” (2021)

Finansijska podrška: Savez jevrejskih opština Srbije, Beograd, Republika Srbija.

• „Antifašistkinje Subotice: skojevke, partizanke, afežeovke” (2021)

Finansijska podrška: Rekonstrukcija Ženski fond, Beograd.

Tokom letnjeg semestra školske 2021/22. godine Podružnica je obnovila obrazovni program Ženskih studija.

Razlog za pokretanja alternativnog visokoškolskog obrazovnog programa jeste da u Subotici, multikulturnom, višejezičnom i višekonfesionalnom gradu, danas nema jasnog angažovanja po pitanjima proučavanja i istraživanja društvenog statusa i doprinosa žena u umetnosti, kulturi, istoriji, filozofiji, teologiji i drugim naukama; artikulisanju interesa, stavova i specifičnosti žena; proučavanju međureligijskog i međukulturnih pitanja. Izostaje i ukupna inače bogata, antifašistička i mirovna aktivnost žena pre, tokom i nakon II svetskog rata.

Do sada smo uz podršku RFŽ ukupno realizovale četiri ciklusa ŽS u Subotici kao sticanje teorijskog i metodološkog znanja iz ženskih i rodnih studija, povezano sa lokalnim aktivnostima i istraživanjima, s fokusom na doprinosima žena kulturnom, umetničkom, naučnom, političkom i društvenom životu grada Subotice:

1. Ženske studije posle 25 godina: maj-juli 2022.

2. Ženske studije u Subotici: oktobar-decembar 2022.

3. Ženske studije 2023: maj-juli 2023.

4. Ženske studije 2023 Subotica: oktobar-decembar 2023.

Za četiri ciklusa ukupno je 38 osoba stekla sertifikat što znači da su odlušale predavanja i napisale završni rad. Polaznice i polaznici su iz Subotice, Vojvodine, Srbije ali i regiona (Crna Gora, Hrvatska, BiH, Mađarska). U izvođenju programa učestvovalo je ukupno 29 predavačica (neke su predavale i više puta), ekspertkinja i aktivistkinja iz oblasti ženskih i rodnih studija i feminističkog pokreta iz Subotice, Novog Sada, Beograda, Islanda, SAD.

O svakom cilkusu smo objavile brošuru i sačinile video zapise.

Tokom 2024. planiramo dva ciklusa ŽS: peti (maj-jul 2024) i šesti (oktobar-decembar 2024).

Program petog ciklusa obuhvata 3 tematske oblasti: I Žene u umentosti, II Ženski pokret i kultura sećanja i III Žene u javnom prostoru.

Ukupno 32 časa nastave (subotom: 11. maja – 6. jula 2024, 10.30-13.00 h), uživo u prostoru Savremene galerije Subotica (Park Rajhl Ferenca 5) i/ili onlajn, a dobijanje sertifikata podrazumeva pisanje završnog rada uz pomoć mentorke.

Nastava obuhvata sticanje teorijskog i metodološkog znanja iz ženskih i rodnih studija, povezano sa lokalnim aktivnostima i istraživanjima, a fokus je na doprinosima žena kulturnom, umetničkom, naučnom, političkom i društvenom životu grada Subotice. Izvode je 14 predavačica iz Subotice, Novog Sada, Beograda, Zagreba i Portugalije. Pohađanje je besplatno.

Polaznicama obazbeđujemo mejlom litaraturu (obaveznu i izbornu u pdf formatu) sa linkovima na sajtu ŽSI, a tokom susreta uživo delimo na poklon primerke literature potrebne za izradu završnih radova (ukupno oko 20 različitih naslova knjiga, brošura, tekstova na raznim jezicima).

Sva predavanja otvorena su za javnost i redovno ih najavljujemo na sajtu ŽSI, društvenim mrežama i lokalnim medijima.

Prijave na: Ova email adresa je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript u vašem brauzeru da biste je videli.